Blog Amma Asante: Welkom Kim!

De overheid is niet in staat gebleken om al haar burgers bestaanszekerheid te bieden. Daarom leven ruim een miljoen Nederlanders net op of onder de armoedegrens en kampt nog eens ruim een half miljoen met problematische schulden. 
Als voorzitter van de LCR zie ik veel van deze mensen. De medewerkers van het bureau tekenen de ervaringen op die ook zij horen. Samen doen we er alles aan om die verhalen naar buiten te brengen en bij de verantwoordelijke bestuurders te laten landen. De LCR is geen speciaal team dat pas kort geleden is opgericht. Het is al jaren onze maatschappelijke opdracht om ervoor te zorgen dat de burger die voor zijn bestaanszekerheid afhankelijk is van de overheid aan kan schuiven in Den Haag én ook wordt gehoord.

Toch hoor ik geregeld van bestuurders: we moeten de inbreng van die burgers verbeteren. Fout! Die inbreng is er. Er moet simpelweg beter naar geluisterd worden. Niet alleen als het mis loopt, maar áltijd. Vooral op plekken waar adviezen worden gemaakt die deze mensen raken, moeten zij zelf of via ons aan tafel komen.
Daarom brengen we deze verhalen in bij het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid, de Nationale Ombudsman, de Raad van State en het parlement. Een geregelde dialoog zorgt ervoor dat we de problematiek van mensen met een uitkering of toeslag(en) op de kaart houden. Een belangrijke speler die in dit lijstje ontbreekt, is de Sociaal Economische Raad (SER) waar ondernemers, werknemers, werkgevers en onafhankelijke deskundigen de regering en parlement adviseren over sociaal-economische vraagstukken. De inbreng van mensen die vooral van de overheid afhankelijk zijn voor hun bestaanszekerheid is bij de SER niet automatisch gegarandeerd. Dan bedoel ik: niet praten óver maar praten mét. Ik pleit voor een geregelde inbreng.

Ik heb hoop. Kim Putters wordt in september voorzitter van de SER. Hij wees in zijn functie bij het Sociaal en Cultuur Planbureau (SCP) in 2019 op het falen van de overheid met de Participatiewet om mensen met een kwetsbare positie op de arbeidsmarkt aan het werk te helpen. Het kabinet prees de tegenprestatie. Hij veegde er de vloer mee aan: ‘Wij hebben niet kunnen constateren dat een verplichting bijdraagt aan het vinden van werk. En dat was wel de doelstelling.’ En hij vervolgde: ‘Nou kunnen politici dat om andere redenen toch wel willen, dat is aan de politiek. Ze zeggen 'je krijgt een uitkering, doe er maar iets voor'. Maar als SCP concluderen wij: dwang als zodanig werkt niet voor het vinden van regulier werk. De politiek moet in de spiegel kijken en niet proberen dit grote probleem te lappen met halfslachtige oplossingen.’

Sinds dit rapport is uitgekomen, is er veel in positieve zin veranderd. Daar heeft het SCP-rapport aan bijgedragen, maar er was wel een kinderopvangtoeslagschandaal voor nodig om het echt op de kaart te zetten. Dat is enorm wrang.
Nu gaat het écht over het herstel van het geschonden vertrouwen van de burger in de overheid, bestaanszekerheid en verbeteren van de publieke dienstverlening. Het minimumloon gaat stapsgewijs omhoog. De minister voor Participatie en Armoedebeleid heeft ook aangekondigd de hardheden uit de Participatiewet te halen en de Participatiewet echt aan te pakken.
Kim Putters’ evaluatie van de Participatiewet en andere belangwekkende rapporten van het SCP hebben in deze omslag een belangrijke rol gespeeld. De verwachtingen zijn dan ook hoog gespannen nu hij voorzitter is van de SER. Nog mooier: hij werkt straks in hetzelfde pand als de LCR. Hoe kort kunnen lijntjes zijn? Dit moet positief uitpakken voor de belangen van burgers die voor hun bestaanszekerheid afhankelijk zijn van de overheid. Dan gaat het niet alleen om de Participatiewet. Het gaat over de hele verzorgingsstaat. Het start op het terrein van de arbeidsmarkt met goed en eerlijk werk dat loont. Voor diegenen die vastlopen omdat het noodlot en onheil toeslaat, moet er een stevig vangnet zijn én een springplank om weer een nieuwe start te kunnen maken.

Genoeg te doen. Dus: welkom Kim. We gaan in september snel koffie doen.

Amma Asante
Voorzitter LCR